DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI MẮC BỆNH CÚM

Khi bị cảm cúm, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, sức đề kháng suy giảm. Đây là bệnh rất thường gặp, nhất là ở những nước có khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm như nước ta. Bên cạnh điều trị bằng thuốc thì người bệnh cảm cúm cần tăng cường dinh dưỡng nhằm nâng cao sức đề kháng cho cơ thể, giúp ngăn ngừa biến chứng, và nhanh chóng hồi phục sức khỏe hơn.

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bệnh cúm

Người mắc bệnh cúm thường có triệu chứng sốt cao, nghẹt mũi, hắt hơi, đau họng, ho với cơn ngắn không có đờm, đặc biệt người bệnh thường có biểu hiện đau đầu, đau nhức cơ thể, chán ăn, ăn không ngon miệng và cảm giác gần như kiệt sức.

Sau khi mắc cúm, một số người có thể bị suy giảm sức đề kháng nên dễ mắc các biến chứng do bội nhiễm vi khuẩn như viêm phế quản phổi, viêm mũi xoang,… Đặc biệt với các đối tượng có nguy cơ cao như: trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, người lớn tuổi, người mắc các bệnh lý nền mãn tính, phụ nữ đang mang thai,… có tỷ lệ gặp di chứng nặng cao hơn.

Các biện pháp điều trị cúm hiện nay chỉ mang tính hỗ trợ là chủ yếu. Mục tiêu chính là làm giảm các triệu chứng. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng tốt sẽ giúp chăm sóc người bệnh cúm nâng cao sức đề kháng cho cơ thể, giúp ngăn ngừa biến chứng và nhanh hồi phục sức khỏe.

Khi bị cúm, người bệnh cần được nghỉ ngơi nhiều hơn, cần cung cấp đủ lượng nước và dinh dưỡng, đảm bảo cơ thể có điều kiện tốt nhất để phục hồi. Cung cấp đủ nước cho cơ thể bằng các loại nước lọc, nước trái cây, nước canh ấm, tăng cường sử dụng các thực phẩm có nguồn gốc tự nhiên, bệnh nhân nên lưu ý về những thức ăn có thể gây dị ứng với loại thức ăn đó. Hầu hết người bệnh cúm đều tăng nhu cầu dinh dưỡng do năng lượng bị tiêu hao, nếu không bổ sung dinh dưỡng đầy đủ và đúng cách, họ rất dễ suy dinh dưỡng nặng. Tình trạng thiếu dinh dưỡng làm tăng nguy cơ bội nhiễm, bệnh trở nặng, kéo dài thời gian hồi phục, tăng chi phí điều trị.

2. Các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể người bệnh cúm

Để chủ động chăm sóc và điều trị cúm hiệu quả, người bệnh cần chú ý vào chế độ dinh dưỡng để nâng cao đề kháng, ngăn ngừa biến chứng và hỗ trợ hồi phục sức khỏe nhanh nhất bằng các loại thực phẩm dưới đây:

Rau xanh

Các loại rau xanh cũng là thực phẩm mà người mắc bệnh cúm nên ăn. Cải bó xôi (rau chân vịt), cải xoăn, đậu Hà Lan, rau ngót và các loại rau lá xanh khác nằm trong danh sách các loại thực phẩm giúp tăng cường sức đề kháng hiệu quả, bởi rau xanh không chỉ giàu vitamin C, E mà còn chứa rất nhiều chất chống oxy hóa và beta carotene. Đây điều là những chất có tác dụng tăng khả năng chống viêm cho hệ miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể, đặc biệt sức đề kháng của da – lớp “áo giáp” đặc biệt của cơ thể chống lại các tác nhân gây hạn, đặc biệt là virus gây bệnh.

Các loại trái cây giàu vitamin C

Vitamin C là chất dinh dưỡng quan trọng giúp kháng viêm, tăng cường hệ miễn dịch hiệu quả, đặc biệt rất hữu ích đối với người đang bị cúm vì dưỡng chất này giúp tăng khả năng sản sinh của bạch hầu trong máu. Tuy nhiên, cơ thể mỗi người lại không thể tự sản sinh hoặc tổng hợp vitamin C mà cần phải được bổ sung qua các thực phẩm để cải thiện sức khỏe. Các loại trái cây giàu vitamin, đặc biệt là vitamin C như: kiwi, ổi, cam, nho, dâu tây, đu đủ, táo, lê, chuối, bưởi… Nhu cầu thông thường của cơ thể là 100mg mỗi ngày, tương đương với việc nạp vào 300g rau và 200g trái cây tươi.

Các loại thực phẩm giàu kẽm

Kẽm là một vi chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng đối với cơ thể, nó được sử dụng vào quá trình sản xuất tế bào và các chức năng miễn dịch. Kẽm được coi là một trong những khoáng chất quan trọng giúp tăng đề kháng. Các đặc tính chống oxy hóa và chống viêm có tác dụng chống khuẩn, kháng viêm, giúp tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch. Do đó, kẽm là một khoáng chất thiết yếu có đặc tính chống viêm có lợi cho những người bị mắc cúm. Khi bị cúm, việc tăng cường bổ sung các thủy hải sản có vỏ giàu kẽm như thịt, cá, tôm, sò, hàu, trứng, sữa,… rất cần thiết, vì đây là thực phẩm giúp tăng cường miễn dịch, sức khỏe sớm phục hồi, duy trì vị giác và khứu giác, nâng cao thể trạng…Ngoài ra, một chế độ ăn uống tăng cường miễn dịch cần bổ sung nhiều loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa khác nhau như:Selen có nhiều trong hải sản, trứng và sữa. Chất sắt có trong thịt nạc, cá, gan, huyết, rau xanh đậm, các loại đậu và các loại hạt.

Bổ sung Vitamin D

Vitamin D là một chất dinh dưỡng quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người thiếu vitamin này có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn, bao gồm cảm cúm, cảm lạnh và bệnh về đường hô hấp trên. Tuy nhiên, khi bị ốm, chúng ta thường có xu hướng nghỉ ngơi trong nhà nhiều hơn, do đó, lựa chọn những thực phẩm giàu vitamin D trong chế độ ăn cũng là một lựa chọn hợp lý. Thực phẩm giàu vitamin D nên có trong thực đơn khi trời lạnh, loại vitamin hòa tan trong chất béo này có tác dụng chống viêm bằng cách ngăn chặn hoạt động quá mức của hệ thống miễn dịch. Chỉ có một số nguồn thực phẩm cung cấp vitamin D, trong đó tốt nhất là cá nhiều dầu như cá hồi, cá thu, cá mòi, cá ngừ, cá trích, dầu gan cá, nước cam, trứng và nấm. Thường xuyên chọn các loại thực phẩm này là một cách tốt để bổ sung lượng vitamin D.

Thực phẩm nên tránh khi bị bệnh cúm

Thực phẩm cay nằm trong số những thực phẩm hàng đầu không nên ăn trong khi đang bị bệnh cúm vì nó gây kích thích dạ dày, khiến người bệnh mệt mỏi hơn.

 Người bệnh cảm cúm không nên ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn, chứa nhiều dầu mỡ gây đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn.

 Hạn chế ăn thịt đỏ vì khi bị cúm, hệ tiêu hóa của bạn có thể khó hoạt động bình thường. Thịt đỏ khiến cơ thể phải nỗ lực để tiêu hóa chúng.

 Hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường.

 Không uống rượu, bia và các chất kích thích như caffeine, đồ uống có gas… là loại đồ uống lợi tiểu mạnh. Việc sử dụng những loại đồ uống này khi đang bị bệnh sẽ có thể khiến cơ thể dễ bị mất nước hơn.

3. Gợi ý những món ăn cho người bệnh cúm

Chế độ ăn hợp lý, đủ chất sẽ giúp tăng cường đề kháng và giảm nguy cơ mắc cảm cúm. Chỉ khi được bổ sung dinh dưỡng đủ lượng và chất thì đường ruột mới khỏe mạnh, cơ thể mới đủ sức chống chọi với virus cúm, giúp tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc biến chứng.

 Do mệt mỏi nhiều khi bị cảm cúm nên người bệnh thường không muốn ăn. Kèm theo đau họng nên cũng khó nhai nuốt. Vì vậy, người chăm sóc cần chú ý chế biến các món ăn lỏng, dễ tiêu, hợp khẩu vị của người bệnh.

Một số món ăn người bệnh cảm cúm nên dùng là: cháo gà, súp gà, cháo thịt băm, cháo trứng, cháo hành, tía tô… Những món ăn này dễ nuốt, dễ tiêu, giàu dinh dưỡng, lại có tác dụng giải cảm, rất tốt khi bị cảm cúm.

Người bệnh cảm cúm nên uống nhiều nước để làm dịu họng, giảm ho và để phòng ngừa mất nước nếu có sốt cao. Khi bị cúm, việc uống đủ nước là rất quan trọng giúp cơ thể nhanh hồi phục. Đối với người lớn, nên uống tối thiểu 1,8 lít chất lỏng mỗi ngày. Nên uống nước lọc, nước canh, nước quả tươi, nước chanh ấm pha mật ong, trà thảo mộc,…

Một số gia vị như hành, tỏi, gừng, nghệ… có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, rất tốt cho người mắc bệnh cảm cúm. Có thể thêm vào các món ăn hoặc chế thành đồ uống như trà gừng, trà nghệ, nước ép tỏi mật ong,…

Bs. Đinh Thị Thu Hằng – Khoa Dinh dưỡng – Trung tâm KSBT tỉnh