“Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con” – Hành trình mang đến tương lai tươi sáng cho thế hệ trẻ

HIV/AIDS từng là căn bệnh nan y gieo rắc nỗi ám ảnh cho bao gia đình. Tuy nhiên, với những tiến bộ vượt bậc trong y học, đặc biệt là sự xuất hiện của chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã thắp sáng niềm hy vọng cho thế hệ tương lai.

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc được ngành Y tế tỉnh triển khai từ năm 2009. Trải qua 15 năm, toàn ngành đã điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con bằng thuốc ARV cho 169 phụ nữ mang thai nhiễm HIV. 100% trẻ được can thiệp dự phòng đều được làm xét nghiệm PCR và có kết quả âm tính với HIV. Điều đó cho thấy hoạt động của chương trình đã đạt được hiệu quả, góp phần mang đến niềm vui cho những người mẹ không may nhiễm HIV hoặc có chồng nhiễm HIV và con của họ.

Chị Nguyễn Thúy Hằng – thành phố Vĩnh Yên là một trong những bệnh nhân may mắn được thụ hưởng chương trình. Khi biết mình dương tính với HIV, chị Hằng không nghĩ rằng lại có ngày mình được làm mẹ. Tuy nhiên, tia hy vọng đã lóe lên khi chị được các bác sĩ, cán bộ y tế của tỉnh tư vấn và điều trị dự phòng lây truyền HIV. Chị Hằng được sử dụng thuốc kháng vi rút hiệu quả, theo dõi sức khỏe định kỳ và được hỗ trợ về mặt tinh thần. Nhờ sự điều trị kịp thời và đúng cách, chị Hằng đã sinh hạ một bé trai khỏe mạnh, hoàn toàn không bị nhiễm HIV. Đến nay bé đã được 12 tuổi và thông minh, lanh lợi như bao đứa trẻ khác mà chị từng mơ ước. Chị chia sẻ: “Nhờ chương trình điều trị dự phòng lây truyền HIV, tôi đã có cơ hội làm mẹ và được ôm con trong tay. Tôi vô cùng biết ơn các y, bác sĩ đã cho tôi niềm hy vọng và giúp tôi chiến thắng HIV”. Cũng nhờ niềm vui đó, đã giúp chị Hằng mạnh dạn công khai danh tính và tích cực tham gia nhiều hoạt động truyền thông cho chương trình và những hoạt động cộng đồng ý nghĩa khác.

Để có được thành công của chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là cả một quá trình nỗ lực không ngừng nghỉ của ngành Y tế Vĩnh Phúc. Các cán bộ y tế được tập huấn bài bản về chuyên môn, kỹ năng tư vấn, hỗ trợ người bệnh. Hệ thống y tế được củng cố, trang thiết bị được đầu tư, đảm bảo điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Các bệnh viện tuyến tỉnh, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, trung tâm y tế tuyến huyện, thành phố có cung cấp dịch vụ sản khoa đều thực hiện việc tư vấn, xét nghiệm HIV ngay từ lần đầu khi phụ nữ mang thai tới khám. Phụ nữ mang thai nhiễm HIV sẽ được chăm sóc, điều trị, chuyển gửi, cung cấp dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con và được điều trị bằng thuốc dự phòng ngay khi phát hiện nhiễm HIV. Thuốc điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được cấp hoàn toàn miễn phí tại 13 điểm cung cấp dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con gồm: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh, Bệnh viện Đa khoa khu vực Phúc Yên và Trung tâm Y tế 9 huyện, thành phố.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, giáo dục sức khỏe sinh sản cũng được đẩy mạnh, giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về HIV/AIDS và tầm quan trọng của chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Nhờ vậy, tỷ lệ phụ nữ mang thai nhiễm HIV tham gia chương trình điều trị dự phòng lây truyền HIV ngày càng cao, góp phần giảm thiểu tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con trên địa bàn tỉnh.

Bs.CKI Nguyễn Văn Chiến – Trưởng khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Phụ nữ mang thai nhiễm HIV có thể lây truyền vi-rút cho con qua 3 giai đoạn: khi mang thai; khi chuyển dạ đẻ; Khi cho con bú. Vì vậy, phụ nữ mang thai nhiễm HIV nếu được phát hiện sớm, tuân thủ điều trị thuốc kháng vi-rút ARV, đảm bảo tải lượng vi-rút dưới ngưỡng phát hiện, thấp hơn 200 bản sao/mL và áp dụng các biện pháp can thiệp hiệu quả trong suốt quá trình mang thai, khi sinh và khi cho con bú thì tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con sẽ xuống rất thấp, có thể dưới 2%”.

Chia sẻ về công tác điều trị dự phòng cho những bệnh nhân nữ có HIV tại cơ sở điều trị ARV của Trung tâm Y tế thành phố Phúc Yên, Bs.CKI Ngô Hữu Dũng – Trưởng cơ sở điều trị Methadone -ARV, TTYT thành phố Phúc Yên, kiêm Trạm trưởng TYT phường Phúc Thắng cho biết: “Cơ sở chúng tôi hiện đang điều trị ARV cho 45 bệnh nhân nữ, đối tượng phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và muốn kết hôn chiếm 2/3. Chúng tôi đã thành lập 1 nhóm nhỏ thực hiện công tác tuyên truyền, phát tờ rơi và tư vấn trực tiếp cho những đối tượng muốn có con. Hướng dẫn đối tượng tuân thủ các biện pháp can thiệp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con và những trường hợp được can thiệp đều thành công, con không mắc bệnh và gia đình rất hạnh phúc”.

Có thể thấy, chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là minh chứng cho sự tiến bộ của y học trong cuộc chiến chống HIV/AIDS. Nhờ chương trình này, hàng ngàn trẻ em Việt Nam đã được sinh ra khỏe mạnh, không bị nhiễm HIV, góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng cho thế hệ trẻ.

Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ, nhưng để đạt được mục tiêu “Hướng tới loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con vào năm 2030” công tác phòng, chống HIV/AIDS và chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con vẫn cần sự đồng thuận, chung tay góp sức của toàn xã hội. Mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức về sức khỏe sinh sản, thực hiện lối sống an toàn, đồng thời chung tay xóa bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV.

Thu Hương

PTK Truyền thông GDSK