Hưởng ứng Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới 10/10/2024:  “Ưu tiên sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc”

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa sức khỏe tâm thần là trạng thái hạnh phúc trong đó một cá nhân nhận ra khả năng của chính mình, có thể đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, có thể làm việc hiệu quả và có thể đóng góp cho cộng đồng.

Sức khỏe tâm thần không chỉ là trạng thái không có rối loạn tâm thần hay bất kỳ vấn đề gì về tinh thần, mà còn bao gồm khả năng suy nghĩ, học hỏi và hiểu được cảm xúc của một người và phản ứng của người khác. Các yếu tố thể chất, tâm lý, xã hội, văn hóa, tinh thần và các yếu tố liên quan khác đều tham gia vào việc tạo ra sự cân bằng này.

Sức khỏe tâm thần của một người bất kể tuổi tác, giới tính cũng quan trọng như sức khỏe thể chất của họ. Tình trạng sức khỏe tâm thần cũng là bệnh tật và có mối liên hệ không thể tách rời giữa sức khỏe tâm thần và thể chất. Sức khỏe tinh thần tốt là rất quan trọng đối với sức khỏe và hạnh phúc tổng thể của chúng ta. Tuy nhiên, WHO ước tính cứ 8 người thì có 1 người đang sống chung với rối loạn tâm thần. Ở các nước có thu nhập thấp, hơn 75% rối loạn tâm thần không được điều trị. Hàng năm, gần 3 triệu người chết do lạm dụng chất kích thích. Cứ sau 40 giây lại có một người chết do tự sát. Khoảng 50% các rối loạn tâm thần bắt đầu từ năm 14 tuổi.

Sức khỏe tâm thần là quyền cơ bản của con người đối với tất cả mọi người. Mọi người, bất kể họ ở đâu, đều có quyền đạt được tiêu chuẩn cao nhất về sức khỏe tâm thần. Điều này bao gồm quyền được bảo vệ khỏi các rủi ro về sức khỏe tâm thần, quyền được chăm sóc có sẵn, dễ tiếp cận, có thể chấp nhận và có chất lượng tốt cũng như quyền tự do, độc lập và hòa nhập vào cộng đồng.

Tại Việt Nam, hiện nay vấn đề rối loạn tâm thần đang có chiều hướng gia tăng. Theo Bộ Y tế, tỷ lệ mắc rối loạn tâm thần thường gặp là 14,9% dân số, nghĩa là có gần 15 triệu người mắc rối loạn tâm thần. Ở trẻ em các vấn đề sức khỏe tâm thần vào khoảng 12%, tương đương hơn 3 triệu trẻ em có nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần. Ai cũng có thể mắc rối loạn tâm thần, ít nhất là ở một giai đoạn, thời điểm nào đó của cuộc đời.

 Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới (World Mental Health Day) được tổ chức vào ngày 10 tháng 10 hàng năm trên toàn thế giới, để giáo dục, nâng cao nhận thức và ủng hộ sự nghiệp sức khỏe tâm thần. Năm 2024 với chủ đề “Ưu tiên sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc”.

Môi trường làm việc an toàn và lành mạnh có thể đóng vai trò là yếu tố bảo vệ sức khỏe tâm thần. Các điều kiện không lành mạnh bao gồm kỳ thị, phân biệt đối xử và tiếp xúc với các rủi ro như quấy rối và các điều kiện làm việc kém khác có thể gây ra những rủi ro đáng kể, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, chất lượng cuộc sống nói chung, sự tham gia hoặc năng suất làm việc.

Theo thống kê năm 2023, có hơn 60% dân số toàn cầu đang thuộc nhóm lao động. Công việc giúp con người có thu nhập, phát triển nhân cách, được thoả mãn nhu cầu tự thể hiện, được kết nối với xung quanh, tạo nên những giá trị cuộc sống do vậy cần có hành động khẩn cấp để bảo vệ cũng như hỗ trợ sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc. Trong xã hội hiện đại ngày nay, một trong những vấn đề cấp bách nhất ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần ở nơi làm việc là mệt mỏi, kiệt sức. Thế giới phát triển không ngừng, tiến bộ, thay đổi hàng ngày, con người cũng phải chạy đua để theo kịp. Áp lực công việc là động lực có thể giúp con người rèn luyện bản thân, mỗi thử thách gặp phải, mỗi mâu thuẫn trong các mối quan hệ hay công việc đều giúp bạn hoàn thiện chính mình, nhưng đôi khi nếu áp lực quá nhiều, bạn có thể cảm thấy mình vô dụng. Nhiều người đang phải trải qua những căng thẳng kéo dài mạn tính dẫn đến kiệt sức. Những căng thẳng đó diễn biến hàng ngày một cách âm thầm, chúng ta đôi khi khó nhận thức những biến đổi làm ảnh hưởng đến cá nhân và góp phần vào những hậu quả lớn hơn trong cơ quan, tổ chức.

Vì vậy, chủ đề Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới năm nay nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ cơ hữu giữa sức khỏe tâm thần và công việc, nhằm thu hút người người lao động và người sử dụng lao động, các tổ chức liên quan để vận động, thúc đẩy sự quan tâm đến sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc, là cơ hội để mọi người và cộng đồng đoàn kết, nâng cao nhận thức và thúc đẩy các hành động bảo vệ sức khỏe tâm thần của mọi người,tạo môi trường làm việc thân thiện, tích cực và làm việc hăng say, hiệu quả.

Ngô Trang