Cách nhận biết và phòng tránh bệnh Glocom

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, Glocom là một trong ba nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu bên cạnh đục thủy tinh thể và tật khúc xạ trên quy mô toàn cầu. Ước tính 57.5 triệu người toàn thế giới bị ảnh hưởng bởi Glocom góc mở nguyên phát với tỉ lệ lưu hành toàn cầu của bệnh là 2.2%. Ít nhất một nửa số bệnh nhân Glocom không nhận biết được mình có bệnh. Ở một số nước đang phát triển, 90% bệnh nhân Glocom bị bỏ sót chẩn đoán.

Tại Việt Nam, theo kết quả đánh giá nhanh về các bệnh gây mù có thể phòng tránh được năm 2015, Glocom là nguyên nhân thứ ba gây mù sau Đục thủy tinh thể và các bệnh lý bán phần sau. Cũng theo kết quả điều tra này, tỷ lệ mù hai mắt do Glocom ở người trên 50 tuổi tại Việt Nam chiếm khoảng 6,5%.

Bệnh Glocom là một bệnh do sự tăng quá mức áp lực bên trong nhãn cầu dẫn đến tổn thương tiến triển dây thần kinh thị giác của mắt. Mức độ tổn hại phụ thuộc vào nhãn áp và sức chịu đựng của sợi thần kinh thị giác. Bệnh Glocom có 2 dạng: Bệnh Bệnh Glocom cấp tính hay còn gọi là bệnh thiên đầu thống và bệnh Glocom mãn tính là dạng  bệnh  tiến triển âm thầm.

Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh Glocom bao gồm những người trên 40 tuổi, tuổi càng cao nguy cơ mắc bệnh càng tăng dần,  người có người thân cùng huyết thống  bị bệnh Glocom, người bệnh có tiền sử dùng thuốc corticoid kéo dài, người mắc bệnh toàn thân như tiểu đường, tăng huyết áp, người bị viễn thị nặng, người dễ xúc cảm hay âu lo…

Biểu hiện của bệnh: Bệnh Glocom cấp tính người bệnh có biểu hiện đau nhức mắt dữ dội, đau nửa đầu cùng bên, nhìn mờ nhanh, có thể chỉ mờ như nhìn qua màn sương nhưng cũng có thể giảm thị lực trầm trọng, nhìn có quầng xanh, đỏ như cầu vồng, mi mắt phù nề, mắt đỏ, buồn nôn hoặc nôn, có thể có rối loạn tiêu hóa, không ăn được hoặc không ngủ được. Đây là dạng bệnh cấp cứu nhãn khoa, phải nhập viện và điều trị tích cực để giữ thị lực. Bệnh Glocom mãn tính là dạng bệnh diễn biến âm thầm với các dấu hiệu thoáng qua. Bệnh nhân không cảm thấy đau nhức mắt, đôi khi chỉ thấy căng tức nhẹ, nhìn mờ như qua màn sương rồi tự hết, khiến bệnh nhân không mấy để ý và dễ dàng bỏ qua, bệnh diễn biến đến mất thị lực không hồi phục.

Phòng bệnh: Glocom là một bệnh rất nguy hiểm, tuy nhiên chúng ta có thể phòng tránh được mù lòa do bệnh Glocom bằng các biện pháp như: phát hiện sớm, điều trị kịp thời, theo dõi thường xuyên, khi thấy mắt có những biểu hiện bất thường cần phải đi khám ngay, khám mắt định kỳ 6 tháng một lần tại các cơ sở y tế có chuyên khoa Mắt. Đối những người trên 40 tuổi phải thường xuyên đi khám mắt và đo nhãn áp. Những người đã mổ Glocom cần được theo dõi thường xuyên và khám lại định kỳ để được bác sỹ nhãn khoa tư vấn, theo dõi một quy trình chặt chẽ nhằm kiểm soát được diễn biến bệnh, hạn chế tối đa tình trạng giảm thị lực của mắt. Một người trong gia đình bị bệnh Glocom thì phải đo nhãn áp cho tất cả mọi người trên 25 tuổi có cùng huyết thống. Người dân không được lạm dụng thuốc có chứa corticoid nhất là những thuốc tra tại mắt vì có thể dẫn đến mù loà do bị glôcôm, đục thể thuỷ tinh, loét giác mạc. Nếu phải điều trị corticoid toàn thân trong một số bệnh lý khác cần phải được theo dõi chặt chẽ nhãn áp để phát hiện kịp thời những biến chứng do thuốc gây ra. Những người bị mắc bệnh đái đường, bệnh cao huyết áp cần thiết được điều trị đúng để đường huyết hoặc huyết áp ổn định ở mức bình thường, mặt khác phải được kiểm tra đáy mắt định kỳ nhằm phát hiện tình trạng võng mạc thiếu máu do những bệnh này gây ra để điều trị laser dự phòng Glocom tân mạch.

Bs Nguyễn Vinh Quang, PTK SKMT- YTTH